Το καλοκαίρι του 1997, το εθνικό τμήμα Ωκεάνιας και Ατμοσφαιρικής Διαχείρισης των Η.Π.Α. (ΝΟΑΑ) εντόπισε στα βάθη του Ειρηνικού Ωκεανού ένα περίεργο ήχο.
O ήχος αυτός φαινόταν να προέρχεται από κάποιο ζώο κατά πολύ μεγαλύτερο από οποιοδήποτε, έως τώρα, γνωστό οργανισμό. Αυτός ήταν ο Bloop.
Ο Bloop (παφλασμός) είναι ένας από τους έξι ανεξήγητους ήχους, που κατεγράφησαν από το Πρόγραμμα Ακουστικής Καταγραφής του ΝOAA, στα είκοσι χρόνια ηχογράφησης των ακουστικών σημάτων στην περιοχή του Ειρηνικού από τον οργανισμό. Και παρόλο που κάποιοι από αυτούς τους ήχους φαίνεται να έχουν σχετικά προφανείς εξηγήσεις, μερικοί άλλοι παραμένουν ανεξήγητοι και αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της επιστήμης.
Ας ακούσουμε λοιπόν τον Bloop καθώς και πέντε ακόμα πραγματικά παράξενους υποθαλάσσιους ήχους.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, το ναυτικό των Η.Π.Α. εγκατέστησε δίκτυα αποτελούμενα από χιλιάδες μικρόφωνα στους ωκεανούς της υφηλίου. Σκοπός των δικτύων ήταν να εντοπίζουν τα Σοβιετικά υποβρύχια, εκμεταλλευόμενα το λεγόμενο «βαθύ κανάλι του ήχου» (deep sound channel), ένα στρώμα στον ωκεανό, όπου η ταχύτητα του ήχου ουσιαστικά εκμηδενίζεται και τα ηχητικά κύματα χαμηλής συχνότητας παγιδεύονται και μεταφέρονται μέσα σε αυτό για χιλιάδες χιλιόμετρα. Το φαινόμενο αυτό επέτρεψε στα δίκτυα του Ακουστικού Συστήματος Παρακολούθησης (SOSUS) να εντοπίζουν ακόμη και σχετικά αδύναμους ήχους από χιλιάδες μίλια μακριά.
Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, στις αρχές του '90, η τριαντάχρονη αποστολή των δικτύων ολοκληρώθηκε και αντικαταστάθηκε με ένα νέο σκοπό που ήταν πια η απλή καταγραφή των ήχων του ωκεανού. Τα τελευταία 20 χρόνια, ο ΝΟΑΑ και το αυτόνομο δίκτυο υδροφώνων του στον Ειρηνικό Ωκεανό, στην περιοχή του Ισημερινού, κάνουν ακριβώς αυτό.
Οι περισσότεροι ήχοι που εντοπίζονται από τα δίκτυα δεν είναι δύσκολο να ταυτιστούν. Οι φάλαινες, για παράδειγμα, είναι πολλές φορές οι «πομποί» ακουστικών σημάτων χαμηλής συχνότητας, όπως είναι και η ηφαιστειακή δραστηριότητα, η κίνηση των παγόβουνων καθώς και όλες οι ενεργές συσκευές που έχουν τοποθετηθεί από τον άνθρωπο στη θάλασσα.
Όλοι αυτοί οι «πομποί» έχουν το δικό τους χαρακτηριστικό ηχητικό αποτύπωμα, οπότε σπάνια αμφισβητείται η προέλευση των ήχων οι οποίοι καταγράφονται. Παρόλα αυτά, κάποιες φορές το Πρόγραμμα Ακουστικής Καταγραφής του ΝOAA εντοπίζει κάποιον ήχο για τον οποίο δεν μπορεί να δοθεί ασφαλής εξήγηση.
Αυτοί λοιπόν είναι οι έξι ήχοι που ο NOAA θεωρεί επισήμως ανεξήγητους. Η ταχύτητα σε όλους τους ήχους έχει επιταχυνθεί από 16 έως 20 φορές ώστε να μπορούμε να τους ακούσουμε.
Ο διασημότερος από αυτούς τους ήχους είναι ο Bloop. Καταγράφηκε το 1997 και προήρθε από ένα σημείο 1.500 περίπου μίλια δυτικά των νότιων ακτών της Χιλής. Ήταν αρκετά δυνατός ώστε να εντοπιστεί από αισθητήρες που βρισκόταν 3.000 μίλια μακριά, καθιστώντας τον έναν από τους πιο δυνατούς υποθαλάσσιους θορύβους που έχουν καταγραφεί ποτέ. Ο ήχος, η διάρκεια του οποίου ξεπερνούσε το ένα λεπτό, δεν έχει εντοπιστεί ξανά από τότε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο NOAA, ύστερα από επικοινωνία με το ναυτικό των Η.Π.Α καθώς και άλλες αρμόδιες υπηρεσίες, απέκλεισε το ενδεχόμενο ο Bloop ή οι υπόλοιποι ήχοι να προέρχονται από ανθρωπογενείς πηγές. Θα επανέρθουμε όμως στις πιθανές εξηγήσεις για την προέλευση του Bloop, αφού πρώτα εξετάσουμε τους υπόλοιπους ήχους.
Αυτός είναι ο Upsweep, ο οποίος καταγράφηκε τον Αύγουστο του 1991. Αντίθετα με τους υπόλοιπους ήχους σε αυτή την κατηγορία, μπορεί ακόμα να ακουστεί. Ενώ ο ήχος είναι ισχυρότερος την άνοιξη και το φθινόπωρο, η έντασή του φαίνεται να αποδυναμώνει με το πέρασμα του χρόνου. Η πηγή του εντοπίζεται κάπου στα βάθη του Νότιου Ειρηνικού, κοντά στην Ανταρκτική, περίπου 2.500 μίλια δυτικά του νοτιότερου άκρου της Νότιας Αμερικής.
Αρχικά, θεωρήθηκε ότι ο ήχος προερχόταν πιθανώς από πτεροφάλαινες, όμως το 1996 η ερευνητές Emile Okal και Jacques Talandier υποστήριξαν ότι δεν υπήρχαν αρκετές διακυμάνσεις στον τόνο του σήματος, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί βιολογικός - οι φάλαινες δεν θα ήταν σε θέση να επικοινωνούν αν χρησιμοποιούσαν τους ίδιους τόνους ξανά και ξανά.
Οι ερευνητές ισχυρίστηκαν επίσης ότι ο Upsweep ήταν ένα ασυνήθιστο ηχητικό φαινόμενο, το οποίο πιθανόν να συνδέεται με κάποιου είδους ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή.Ίσως δηλαδή, ο ήχος αυτός να είναι το αποτέλεσμα του θαλασσινού νερού και των ηφαιστειακών αερίων, τα οποία αλληλεπιδρούν δημιουργώντας ένα φαινόμενο συντονισμού.Είναι βέβαιο επίσης, ότι ένα γαλλικό ερευνητικό σκάφος ανακάλυψε στην περιοχή μια θαλάσσια ηφαιστειογενή οροσειρά, γεγονός το οποίο καθιστά την παραπάνω άποψη την πιθανότερη εξήγηση.
O Slow Down, καταγράφηκε για πρώτη φορά στις 19 Μαΐου του 1997. Όπως και ο Upsweep, μεταδίδεται αρκετές φορές κάθε χρόνο. Το ηχητικό αυτό σήμα εντοπίστηκε περίπου 2.000 μίλια δυτικά του Περού, άλλα η πραγματική του προέλευση πιθανολογείται πως είναι η Ανταρκτική. Το ηχητικό του προφίλ μοιάζει με αυτό αντικειμένων που προσκρούουν σε συνθήκες τεραστίων δυνάμεων τριβής, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση δημιουργίας παγόβουνων ή κινήσεων παγετώνων. Αυτές φαίνεται να είναι και οι πιθανότερες εξηγήσεις για το Slow Down, όμως εφόσον δεν είμαστε ακόμη σε θέση να εντοπίσουμε κάποια συγκεκριμένη πηγή για αυτόν τον ήχο, το μυστήριο παραμένει.
Ο παραπάνω ήχος είναι ο Train (τραίνο), ο οποίος ονομάστηκε έτσι επειδή μοιάζει με το μακρινό ήχο ενός τραίνου. Ο ήχος αυτός καταγράφηκε στις 5 Μαΐου του 1997, παρόλο που δεν ξέρουμε από πού προήρθε. Η πιθανότερη εξήγηση για το συγκεκριμένο ήχο, σύμφωνα με τον Christopher Fox, είναι η κίνηση των θαλάσσιων ρευμάτων όπως εξήγησε το 2002. " Τα κινούμενα υγρά δημιουργούν δονήσεις, όπως ο αέρας όταν περάσει μέσα από ένα κλαρινέτο. Εάν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες, τα θαλάσσια ρεύματα, τα οποία περνούν διαμέσου μιας θαλάσσιας οροσειράς ή κάποιου άλλου εμποδίου, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ηχητικά σήματα."
Για τον ήχο Julia, ο οποίος καταγράφηκε την 1η Μαρτίου του 1999, γνωρίζουμε ελάχιστα. Ο ήχος διήρκησε μόλις 15 δευτερόλεπτα και εντοπίστηκε απ' όλα τα υδρόφωνα του δικτύου ηχητικής παρακολούθησης που έχουν τοποθετηθεί στον Ειρηνικό Ωκεανό, στην περιοχή του Ισημερινού.Γνωρίζουμε ότι η πηγή του βρίσκεται περίπου 1.500 μίλια δυτικά των νότιων ακτών του Περού, αλλά πέραν αυτού δεν γνωρίζουνε τι τον προκάλεσε.
Τέλος, έχουμε τον Whistle (σφυρίχτρα), ο οποίος καταγράφηκε στις 7 Ιουλίου του 1997. Ο ήχος αυτός εντοπίστηκε από ένα μόνο υδρόφωνο που είχε τοποθετηθεί 1.700 μίλια δυτικά της Κόστα Ρίκα, αν και η ακριβής προέλευση του είναι άγνωστη. Για τον συγκεκριμένο ήχο δεν έχει δοθεί προς το παρόν καμία προτεινόμενη εξήγηση.
Επομένως, που καταλήγουμε; Έχουμε σχετικά βάσιμες ερμηνείες για την προέλευση των ήχων Upsweep, Slow Down και Train, αν και δεν μπορούν να θεωρηθούν ασφαλείς. Για τα ηχητικά σήματα Julia και Whistle δεν έχει δοθεί κάποια συγκεκριμένη εξήγηση, όμως δεν φαίνεται να μπερδεύουν τους επιστήμονες, ούτε να εξάπτουν την φαντασία τόσο, όσο ο Bloop.
Αξίζει να επισημανθεί ως γενική αρχή, ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των πραγμάτων που είναι τελείως ανεξήγητα και μεταξύ αυτών που απλά δεν έχουν εξηγηθεί. Ενώ στην πρώτη περίπτωση είναι δυνατόν να οδηγηθούμε σε εξεζητημένες υποθέσεις, σε μια προσπάθεια να δώσουμε εξήγηση για το τι συμβαίνει, στην δεύτερη περίπτωση οι ερμηνείες είναι λιγότερο μυστηριώδεις.
Δεν ξέρουμε λοιπόν τι προκάλεσε αυτούς τους ήχους, αλλά αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουμε ελάχιστα στοιχεία προς επεξεργασία και ο Ειρηνικός είναι μια πολύ, πάρα πολύ μεγάλη περιοχή. Πράγματι, τα βάθη του Ειρηνικού αποτελούν το μεγαλύτερο ανεξερεύνητο μέρος του πλανήτη. Θα ήταν εκπληκτικό αν μπορούσαμε να εξηγήσουμε όλα όσα ανακαλύπτονται σε αυτόν.
Αλλά, εάν υπάρχει κάποιος θόρυβος που «ακροβατεί» μεταξύ μη εξηγημένου και ανεξήγητου, αυτός είναι ο Bloop. Αν και η δημιουργία παγόβουνου έχει προταθεί σαν ερμηνεία -άλλωστε, η τοποθεσία προέλευσης του ήχου θα δικαιολογούσε μια τέτοια εκδοχή- το ηχητικό του προφίλ μοιάζει πολύ περισσότερο με αυτό ενός ζώου. Και κάπου εδώ αυτή η υπόθεση αρχίζει να γίνεται πραγματικά περίεργη.
Εάν ο Bloop είναι προϊόν κάποιου ζώου, τότε αυτό θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο από οποιοδήποτε γνωστό οργανισμό. Ακόμα και η μπλέ φάλαινα, το μέγιστο καταγεγραμμένο μήκος της οποίας φτάνει τα 34 μέτρα περίπου, δεν θα ήταν αρκετά μεγάλη ώστε να παράγει έναν ήχο σαν τον Bloop.
Είναι δυνατόν όμως να υπάρχει ένας τέτοιος Λεβιάθαν; Είναι πιθανόν, και ο Bloop μπορεί να θεωρηθεί το πειστικότερο αποδεικτικό στοιχείο για την ύπαρξή ενός τέτοιου τέρατος... αλλά δυστυχώς είναι και το μόνο. Δεν υπάρχει το παραμικρό στοιχείο που να στηρίζει την ύπαρξη αυτού που θα αποκαλούσαμε «υπεργιγάντια» φάλαινα, αλλά ακόμη και έχοντας ολόκληρο τον Ειρηνικό Ωκεανό για να κρυφτεί, είναι δύσκολο ένα πλάσμα σαν αυτό, το οποίο χρειάζεται συνεχώς να αναδύεται στην επιφάνεια για να αναπνεύσει, να μην έγινε ποτέ ορατό από κάποιον.
Η άλλη πιθανότητα είναι κάποιο είδος τεράστιου καλαμαριού. Αυτά τα πλάσματα έχουν χρησιμοποιηθεί σαν πανάκεια για όλα τα άλυτα μυστήρια στα βάθη των ωκεανών, και οι περιορισμένες γνώσεις μας σχετικά με αυτά, συμβάλλει ακόμη περισσότερο στο να πιστέψουμε ότι ένα γιγάντιο καλαμάρι, το οποίο κρύβεται στα βάθη του Ειρηνικού, δημιουργεί τον Bloop.
Υπάρχουν όμως μερικά προβλήματα με αυτή την εκδοχή. Πρώτον, το μεγαλύτερο γνωστό καλαμάρι έχει μόλις το 1/3 του μήκους της μεγαλύτερης φάλαινας - υπάρχουν μαρτυρίες για ένα καλαμάρι 60 μέτρων που ξεβράστηκε στο Newfoundland του Καναδά το 1878, άλλα το πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για υπερβολικές περιγραφές και αφηγήσεις. Επιπλέον, είναι ευρύτερα αποδεκτή η άποψη ότι τα καλαμάρια δεν έχουν τα απαραίτητα όργανα ώστε να δημιουργούν δυνατούς ήχους, όπως οι φάλαινες, οπότε η εκδοχή των καλαμαριών θα πρέπει μάλλον να αποκλειστεί.
Τα παραπάνω δεδομένα δεν μας αφήνουν πολλά περιθώρια επιλογής. Κάποιος βέβαια θα μπορούσε να υποστηρίξει, ότι το εν λόγω ζώο δεν χρειάζεται απαραίτητα να είναι μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλο, απλά πάρα πάρα πολύ καλύτερο στο να παράγει ήχους χαμηλής συχνότητας. Η εκδοχή αυτή επίσης δεν μας βοηθάει στο να ταυτίσουμε τον "Blooper" με κάποιο οργανισμό, τουλάχιστον όμως δεν είναι τόσο πιεστική όσο το να βρεις μια 60μετρη φάλαινα ή κάποιο παρόμοιο ζώο. Και το μόνο στοιχείο που έχουμε προς επεξεργασία είναι μόνο ένας, ελάχιστα κατανοητός ήχος από το 1997, επομένως εάν δεν ακούσουμε έναν καινούργιο Bloop, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι υποθέσεις και εικασίες.
Βέβαια, θα ήταν παράλειψη εάν δεν αναφέραμε τη δημοφιλέστερη εξήγηση «φαντασίας» για τον Bloop. Τυγχάνει η προέλευση του Bloop να εντοπίζεται στην ευρύτερη περιοχή του νότιου Ειρηνικού, στην οποία ο H. P. Lovecraft τοποθετεί την τεράστια υποβρύχια πόλη R'lyeh, στο μυθιστόρημά του The Call of Cthulhu (Το Κάλεσμα του Κθούλου). Η σύμπτωση βέβαια δεν είναι τόσο τρομακτική, αφού οι δύο τοποθεσίες απέχουν περίπου χίλια μίλια, αλλά είναι αρκετά κοντά ώστε οι λάτρεις του Lovecraft να υποστηρίζουν ότι ο Bloop μπορεί κάλλιστα να είναι ο ήχος του «φρεσκοξυπνημένου» Cthulhu.
Για να είμαστε ειλικρινείς, και αυτή η εκδοχή φαίνεται εξίσου απίστευτη με τις υπόλοιπες. Απλά είναι ωραίο να ξέρεις ότι οι ωκεανοί κρύβουν ακόμα μερικά ενδιαφέροντα μυστήρια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου