Η θεωρία peak oil είναι με απλά λόγια η εκτίμηση ότι η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου θα αγγίξει σύντομα το σημείο κορύφωσής της. Αλλά ας κάνουμε μια ιστορική ανασκόπηση του θέματος:
Η θεωρία " peak oil " διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τον γεωλόγο Μάριον Κινγκ Χάμπερτ (M. K. Hubbert), ο οποίος, το 1956, προέβη στην εκτίμηση ότι η παραγωγή πετρελαίου στις ΗΠΑ θα αγγίξει το σημείο κορύφωσής της μεταξύ 1965 και 1970 και έπειτα θα ακολουθούσε πτωτική καμπύλη, γνωστή τώρα ως η καμπύλη του Χάμπερτ.
Η καμπύλη κορύφωσης Χάμπερτ είναι ένα κωδωνοειδές μοντέλο παραγωγής μιας συγκεκριμένης χώρας, περιοχής ή του πλανήτη στη βάση της υπόθεσης ενός συνόλου ανακτήσιμων ποσοτήτων αργού πετρελαίου. Ομως ο Χάμπερτ σχεδόν δεν πρόφτασε να παραδώσει την εργασία του. Δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από τα αφεντικά του στη Shell, οι οποίοι του ζήτησαν να «μετριάσει τη σημασία της». Η απάντησή του ήταν ότι δεν υπήρχε τίποτα να μετριάσει.
Γιατί να το έκαναν αυτό, άραγε; Προκειμένου να υπηρετήσουν την κοντόφθαλμη, βραχυπρόθεσμη επιδίωξη κέρδους. Το 2004, η Shell τελικά πιάστηκε να ψεύδεται αναφορικά με την ποσότητα των αποθεμάτων πετρελαίου της. Η εταιρεία «φούσκωσε» τη δηλωμένη ποσότητα των αποθεμάτων πετρελαίου της ώστε να διατηρήσει τις τιμές των μετοχών της υψηλές, διότι ποιος θέλει να επενδύσει σε μια εταιρεία -ή βιομηχανία- που ακολουθεί την πορεία των δεινοσαύρων; Σήμερα πλέον, τα στοιχεία της Energy Information Administration, της στατιστικής υπηρεσίας του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, δείχνουν ότι όντως η αμερικανική παραγωγή πετρελαίου έφθασε στο σημείο κορύφωσής της το 1971.
Παραγωγή και εισαγωγές πετρελαίου των ΗΠΑ την περίοδο 1920-2005Γιατί τρομάζει η θεωρία του Peak Oil σήμερα;
Η προέκταση της θεωρίας του Χάμπερτ σε παγκόσμιο επίπεδο τρομοκρατεί. Μία απλοποιημένη ανάλυση της παγκόσμιας πετρελαϊκής πραγματικότητας δίνεται στη συνέχεια:
O όρος "peak oil" δεν σημαίνει την εξάντληση του πετρελαίου, αλλά την εξάντληση του φθηνού πετρελαίου. Όπως κάθε γεγονός έχει αρχή-μέση-τέλος, το ίδιο ισχύει και για το πετρέλαιο. Πρακτικά το peak oil θα ισχύσει όταν δαπανήσουμε τις μισές ποσότητες πετρελαίου του πλανήτη. Ε λοιπόν πολλοί ειδικοί του πετρελαίου έχουν αποφανθεί ότι ήδη έχουμε καταναλώσει το μισό πετρέλαιο του πλανήτη (ή σύντομα θα φτάσουμε στο σημείο αυτό κατά τα επόμενα χρόνια), οπότε σύντομα αρχίζει η αντίστροφη πορεία.
Ας εφαρμόσουμε τώρα τη θεωρία του Χάμπερτ:
Ένας απλός τρόπος για να βρούμε το σημείο Peak Oil είναι η συσχέτιση της πορείας του ρυθμού ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων πετρελαίου με την πορεία της παραγωγής πετρελαίου. Αυτό δίνεται στο παρακάτω σχήμα.
Συσχέτιση της ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων πετρελαίου (Discovery) με την παραγωγή πετρελαίου (Production)Στην περίπτωση των ΗΠΑ, το μέγιστο ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων ήταν τέλη της δεκαετίας του '30 και το peak oil δηλαδή το μέγιστο της παραγωγής 40 χρόνια αργότερα, περί το 1970.
Σχετικά με τα κοιτάσματα παγκοσμίως, το μέγιστο ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων έφτασε στο μέγιστο τέλη της δεκαετίας του '60 και από τότε μειώνονται συνεχώς. Οπότε σύμφωνα με την απλή λογική, αν ισχύσει ότι και στο παράδειγμα των ΗΠΑ, στις μέρες μας κλείνει ο 40ετής κύκλος, οπότε πιθανώς να βρισκόμαστε στο peak oil δηλαδή η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου έχει ήδη αγγίξει ή θα αγγίξει σύντομα το σημείο κορύφωσής της.
Σήμερα καταναλώνουμε πλέον τετραπλάσιο πετρέλαιο από αυτό που ανακαλύπτουμε στα νέα κοιτάσματα.
Τα πράγματα είναι απλά ... οι πετρελαϊκές εταιρείες, έχουν εξορύξει το πετρέλαιο που ήταν εύκολο και οικονομικό να εξορυχθεί. Αυτό το πετρέλαιο βρίσκονταν στο έδαφος και σχετικά κοντά στην επιφάνεια και ήταν χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, γεγονός που έκανε εύκολη τη διύλιση του. Το πετρέλαιο που έχει απομείνει στον πλανήτηείναι πολύ πιθανόν να βρίσκεται σε απόμακρες περιοχές, μακριά από τις αγορές, σε μικρά ή χαμηλής ποιότητας πεδία και για αυτό απαιτούνται περισσότερα χρήματα και ενέργεια για την εξόρυξη και διύλιση του. Επιπλέον, όλα τα πετρελαϊκά πεδία φθάνουν κάποια στιγμή στο σημείο όπου η περαιτέρω εκμετάλλευσή τους δεν είναι ενεργειακά και οικονομικά βιώσιμη. Αν δηλαδή απαιτείται η δαπάνη ενός βαρελιού πετρελαίου για την εξόρυξη ενός βαρελιού πετρελαίου, τότε η περαιτέρω εξόρυξη δεν έχει νόημα, ανεξάρτητα από την τιμή του πετρελαίου. Βλέποντας το παρακάτω διάγραμμα βγάζουμε πολλά συμπεράσματα σχετικά με το μέλλον του πετρελαίου.
Το πετρέλαιο του πλανήτη?Ορισμένα στοιχεία που πρέπει να μας προβληματίσουν
Το 2002, το βαρέλι πετρελαίου κόστιζε λιγότερο από 20 δολάρια. Σήμερα κοστίζει 130 δολάρια και ακούγονται προβλέψεις για 200 δολάρια τα επόμενα χρόνια. Δεν νομίζω κανένας κουτός να πιστεύει ακόμη ότι φταίνε οι κακοί κερδοσκόποι ... Απλώς το Peak Oil ΙΣΩΣ να επιταχυνθεί τεχνητά, για τον απεγνωσμένο σκοπό κάποιων κερδοσκόπων να κερδίσουν περισσότερα.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η ΒΡ δεν πιστεύει στο peak oil, αλλά θεωρεί ότι εξελιγμένες τεχνικές εξόρυξης και άλλες τεχνολογικές εξελίξεις θα δώσουν λύση στο φαινόμενο. Εγώ λοιπόν ρωτάω: γιατί η ΒΡ έχει επιδοθεί σε ένα τεράστιο πρόγραμμα επενδύσεων σε βιοκαύσιμα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (και πολύ καλά κάνει) και έχει μετατρέψει το σλόγκαν της σε Beyond Petroleum (δηλαδή ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ)?
Στα τέλη του 2006, ο Μάθιου Σίμονς, πρόεδρος επενδυτικής τράπεζας του Χιούστον που ειδικεύεται στον ενεργειακό τομέα, είπε ότι η παραγωγή πετρελαίου ενδέχεται να άγγιξε το σημείο κορύφωσής της τον Δεκέμβριο του 2005. Ο Σίμονς είχε προειδοποιήσει εδώ και καιρό ότι η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα του πλανήτη, η Σαουδική Αραβία, ενδέχεται να μην έχει τα αποθέματα πετρελαίου τα οποία διατείνεται ότι έχει. Τα αποθέματα πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας έχουν τον χαρακτηρισμό "κρατικά μυστικά".
Το 2005, το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ έδωσε στη δημοσιότητα την έκθεση Χιρς, στην οποία εξετάστηκαν οι πιθανές συνέπειες μιας κορύφωσης της παραγωγής πετρελαίου. Οι συντάκτες της έκθεσης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η παραγωγή πετρελαίου θα κορυφωθεί απότομα, αλλά ότι απαιτούνταν περισσότερα στοιχεία για τον ορισμό του χρονοδιαγράμματος και ότι η χάραξη και υλοποίηση περιεκτικών στρατηγικών θα μπορούσε να καθυστερήσει τις συνέπειες.
Η παραγωγή στη Ρωσία, τη δεύτερη μετά τη Σαουδική Αραβία μεγαλύτερη πετρελαιοεξαγωγό χώρα στον πλανήτη, μειώνεται προς το παρόν φέτος, μετά από μία δεκαετία ισχυρών ρυθμών αύξησης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας. Πριν από πέντε χρόνια, η παραγωγή ρωσικού αργού σημείωνε αύξηση 12%. Πολλοί περίεργοι τύποι διέδιδαν και διαδίδουν ότι τα κοιτάσματα της Ρωσίας είναι ανεξάντλητα ... πιθανώς να είναι οι ίδιοι που διαδίδουν ότι οι κλιματικές αλλαγές και η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι παραμύθι.Οι προτεινόμενες ιδέες σχετικά με την κορύφωση της παγκόσμιας παραγωγής ποικίλουν από καταστροφολογικά σενάρια του τύπου "Ερχεται το τέλος του κόσμου" μέχρι εκτιμήσεις ότι η οικονομία της αγοράς θα φέρει σταδιακά στο προσκήνιο εναλλακτικές πηγές ενέργειας σε αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων. Φυσικά συμφωνώ με την τελευταία εκτίμηση και παραθέτω το παρακάτω σχήμα στο οποίο φαίνεται το ενεργειακό παρελθόν, παρόν και μέλλον της ανθρωπότητας.
Κλείνοντας, μνημονεύω τη ρήση κάποιου σοφού ανθρώπου και παραθέτω ένα ντοκιμαντέρ για προβληματισμό όλων μας:
Ευτυχώς, ένα τεράστιο δίκτυο ανεξάρτητων πολιτών, ακαδημαϊκών και υπαλλήλων εταιρειών πετρελαίου που αποστάτησαν, εξακολουθεί να διερευνά την αλήθεια και να προσπαθεί να εκπαιδεύσει το κοινό για το Peak Oil. Μπορείτε να βρείτε τη δουλειά τους σε ιστοσελίδες όπως οι peakoil.com, energybulletin.net και theoildrum.com.
Ολόκληρη ανάλυση η οποία αυτοαναιρείται. Η Shell και κάθε εταιρεία έχει μέγιστο συμφέρον από τη δημοσιοποίηση μιας τέτοιας θεωρίας. Για ποιο λόγο να την κρύψει; Αν πράγματι υποθέσουμε ότι κάτι τέτοιο ισχύει (γιατί υπάρχουν και αντίθετες θεωρίες που λένε πως το πετρέλαιο που δημιουργείται εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια είναι πρακτικά ανεξάντλητο για τα επόμενα χιλιάδες χρόνια) και δημοσιευθεί, όλες οι εξαρτώμενες από το πετρέλαιο εταιρείες θα σπεύσουν να αγοράσουν δικαιώματα αγοράς, τα οποία με τη σειρά τους θα έχουν ως αποτέλεσμα την άνοδο της τιμής του βαρελιού σε πολύ υψηλότερα επίπεδα. Από αυτό θα ωφεληθούν και οι εταιρείες εξόρυξης και οι εταιρείες που επεξεργάζονται το πετρέλαιο, μιας και παράλληλα με την τιμή αυξάνονται τα κέρδη τους (ως ποσοστό επί της τιμής). Γιατί λοιπόν να το κρύψουν; Για να μην αυξηθούν τα κέρδη τους;
ΑπάντησηΔιαγραφή